Αυτοί είναι οι όροι και οι προϋποθέσεις για την προστασία της πρώτης κατοικίας

Οι όροι και οι προϋποθέσεις για την προστασία της κύριας ή μοναδικής κατοικίας του οφειλέτη από τον πλειστηριασμό, περιλαμβάνονται στα άρθρα του νομοσχεδίου με τα προαπαιτούμενα για την εκταμίευση της δόσης των 2 συν 10 δισ ευρώ που κατατέθηκε στη Βουλή.

Στο δεύτερο κεφάλαιο του σχεδίου νόμου που αφορά στην τροποποίηση των διατάξεων του νόμου 3869/2010 για την προστασία της πρώτης κατοικίας, όπως σημειώνει η αιτιολογική έκθεση, τίθενται ειδικότεροι όροι και προϋποθέσεις για την προστασία της κύριας ή μοναδικής κατοικίας του οφειλέτη κατά τη διαδικασία ρύθμισης με απαλλαγή από τις οφειλές του.

Ο τελευταίος μπορεί έως τις 31 Δεκεμβρίου του 2018 να υποβάλει στο δικαστήριο πρόταση εκκαθάρισης ζητώντας να εξαιρεθεί από την εκποίηση το ακίνητο υπό συγκεκριμένες και σαφείς προϋποθέσεις, δηλαδή το διαθέσιμο οικογενειακό του εισόδημα να μην υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, προσαυξημένες κατά 70% και η αντικειμενική αξία της κατοικίας κατά το χρόνο συζήτησης της αίτησης να μην υπερβαίνει τις 180.000 ευρώ για τον άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο οφειλέτη και κατά 20.000 ευρώ ανά τέκνο και μέχρι τρία τέκνα.

Ακόμα, όσον αφορά τις δανειακές οφειλές, ο δανειολήπτης πρέπει να υπήρξε συνεργάσιμος, κατά την έννοια του Κώδικα Δεοντολογίας κατά το χρόνο της αρχικής καθυστέρησης του δανείου.

Αυξημένη προστασία αναγνωρίζεται στους οφειλέτες ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων, εφόσον το διαθέσιμο οικογενειακό τους εισόδημα δεν ξεπερνά ή είναι ίσο των ευλόγων δαπανών διαβίωσης και η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας κατά το χρόνο συζήτησης της αίτησης δεν υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ για τον άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο οφειλέτη και κατά 20.000 ευρώ ανά τέκνο και μέχρι τρία τέκνα.

Ειδικότερα, για τη συγκεκριμένη κατηγορία οφειλετών προβλέπεται η δυνατότητα συνεισφοράς του δημοσίου στην εξόφληση των μηνιαίων καταβολών, ύστερα από αίτηση του οφειλέτη, η οποία έπεται της έκδοσης της οριστικής απόφασης.

Σημειώνεται ότι τα κριτήρια προσδιορισμού του ύψους της συνεισφοράς του δημοσίου, η ελάχιστη συνεισφορά του οφειλέτη καθώς και η διαδικασία εφαρμογής του συγκεκριμένου μηχανισμού οικονομικής ενίσχυσης θα ορισθεί με απόφαση των αρμόδιων υπουργών, η οποία θα εκδοθεί μέχρι το τέλος του 2015.

Στις εύλογες δαπάνες διαβίωσης βάσει των οποίων θα υπολογίζεται από τον δικαστή η δυνατότητα καταβολών του οφειλέτη, παρεκτός των βασικών δαπανών που είναι απαραίτητες για τη διαβίωση ενός νοικοκυριού και στις οποίες περιλαμβάνονται οι δαπάνες για διατροφή, ένδυση και υπόδηση, λειτουργικά έξοδα κατοικίας, μετακίνηση, επισκευή και συντήρηση επίπλων και οικιακού εξοπλισμού, είδη οικιακής κατανάλωσης και ατομικής φροντίδας, ενημέρωση και μόρφωση, υπηρεσίες τηλεφωνίας και ταχυδρομείων, αγαθά και υπηρεσίες υγείας, υπηρεσίες εκπαίδευσης, υπηρεσίες κοινωνικής προστασίας και οικονομικές υπηρεσίες, θα περιλαμβάνονται επιπλέον οι δαπάνες εστίασης, οι δαπάνες για διαρκή αγαθά και συσκευές και οι επιπλέον δαπάνες για κατανάλωση αλκοολούχων ποτών και καπνού, αεροπορικές μετακινήσεις, τουριστικές υπηρεσίες και υπηρεσίες αναψυχής, πολιτισμού και αθλητισμού (ήτοι η τέταρτη από τέσσερις ομάδες δαπανών, όπως αυτές καταγράφονται από τα επίσημα στοιχεία της Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών, ΕΟΠ).

Ειδική μέριμνα, σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση, λαμβάνεται ώστε να μην βλάπτονται τα συμφέροντα των πιστωτών καθώς τίθεται ως βάση του ποσού που θα λάβουν δυνάμει του σχεδίου ρύθμισης το ποσό το οποίο θα ελάμβαναν σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης της κύριας κατοικίας του οφειλέτη. Η εκτίμηση του ποσού αυτού θα πραγματοποιείται από ειδικό εμπειρογνώμονα, ο οποίος θα ορίζεται από το δικαστήριο. Για το σκοπό αυτό θα συσταθεί σε κατά τόπους ειρηνοδικεία Ειδικό Μητρώο Εμπειρογνωμόνων.

Σε περίπτωση που ο οφειλέτης καθυστερεί την καταβολή των δόσεων που ορίζονται από τον ειρηνοδίκη, με συνέπεια το συνολικό ύψος του ποσού σε καθυστέρηση να υπερβαίνει αθροιστικώς την αξία τριών μηνιαίων δόσεων ετησίως, το αρμόδιο δικαστήριο διατάσσει την ανάκληση της προσωρινής διαταγής με την οποία ορίστηκε η καταβολή των δόσεων, ή την ανάκληση κάθε άλλου προληπτικού ή ανασταλτικού μέτρου. Η αίτηση του πιστωτή για την ανάκληση κατατίθεται στο το αργότερο εντός τεσσάρων μηνών από τη δημιουργία του λόγου ανάκλησης.

Εφόσον υπάρχει ρευστοποιήσιμη περιουσία, η εκποίηση της οποίας κρίνεται απαραίτητη για την ικανοποίηση των πιστωτών, ή όταν το δικαστήριο κρίνει αναγκαίο να παρακολουθήσει και να υποβοηθήσει την εκτέλεση των όρων ρύθμισης των οφειλών για την απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη ή την εξασφάλιση των συμφερόντων των πιστωτών, ορίζεται εκκαθαριστής.

Οι οφειλέτες των οποίων η κύρια αίτηση εκκρεμεί κατά το χρόνο έναρξης ισχύος του παρόντος νόμου υποχρεούνται εντός 6 μηνών από της ενάρξεως της ισχύος του παρόντος νόμου και εφόσον μέχρι τότε δεν έχει λάβει χώρα συζήτηση της αιτήσεώς τους, να υποβάλλουν στη γραμματεία του δικαστηρίου όπου τηρείται ο φάκελος της αιτήσεώς τους, επικαιροποιημένατα στοιχεία. Η παράλειψη του οφειλέτη να ενημερώσει τα ανωτέρω στοιχεία του φακέλου θεωρείται παράβαση καθήκοντος ειλικρινούς δηλώσεως του άρθρου 10 του ν. 3869/2010.