Μανώλης Δουρής: Σαν σήμερα βρέθηκε κρεμασμένος μέσα στο κελί του

Πριν από 30 χρόνια και συγκεκριμένα στις 31 Δεκεμβρίου του 1993, σημειώθηκε το έγκλημα της Ερμιόνης, το οποίο τάραξε το Πανελλήνιο. Ο 6χρονος Νίκος, γιος του Μανώλη και της Γεωργίας Δουρή βρέθηκε νεκρός αφού πρώτα είχε κακοποιηθεί σεξουαλικά. Το βράδυ της παραμονής Πρωτοχρονιάς, ο εξάχρονος Νίκος εξαφανίστηκε από την γειτονιά που έπαιζε, κάνοντας τους γονείς και τα έξι αδέλφια του ανησυχήσουν.

Η οικογένεια Δουρή κάλεσε την αστυνομία για να δηλώσει την εξαφάνιση του παιδιού τους. Η κινητοποίηση των Αρχών ήταν άμεση, καθώς και από όλη την τοπική κοινωνία της Ερμιόνης, που «χτένιζαν» την περιοχή για να εντοπίσουν τον μικρό Νίκο. Τελικά ο πατέρας του Μανώλης, μαζί με έναν γιο του βρήκαν νεκρό τον εξάχρονο. Το πτώμα του ήταν κρυμμένο σε έναν μαντρότοιχο αλάνας, που βρισκόταν σε κοντινή απόσταση από το σπίτι της οικογένειας.

Σύμφωνα με το πόρισμα του ιατροδικαστή, το παιδί είχε πεθάνει από ασφυξία, καθώς ο δράστης του είχε κλείσει τη μύτη και το στόμα, αφού πρώτα το είχε βιάσει. Ο πόνος της οικογένειας ήταν αβάσταχτος, με τον πατέρα του να θρηνεί σπαρακτικά μπροστά στις κάμερες και να ορκίζεται ότι θα εκδικηθεί τον δολοφόνο του παιδιού του.

Στα μάτια της κοινωνίας, ο Μανώλης Δουρής ήταν ο χαροκαμένος πατέρας.

Η μεγάλη ανατροπή και η ομολογία του πατέρα

Το Πανελλήνιο παρακολουθούσε συγκλονισμένο τις πορείες της έρευνας και λίγο αργότερα σοκάρεται με την μεγάλη ανατροπή. Οι Αρχές ανέκριναν τον Μανώλη Δουρή πιεστικά και κάποιες αντιφάσεις τον έφεραν σε δύσκολη θέση. Τελικά, παρουσία της εισαγγελέως Πρωτοδικών Ναυπλίου, Νίκης Μουζάκη, θα ομολογήσει ότι αυτός βίασε και σκότωσε το ίδιο του το παιδί. Σύμφωνα με τα δικά του λεγόμενα, αιτία ήταν μια ασθένεια που τον κυρίευε και τον μεταμόρφωνε.

Στην ανάκριση ο Μανώλης Δουρής προσπαθεί να δικαιολογηθεί:

«Με κυριεύει μια σπάνια ασθένεια, με μεταμορφώνει. Με έπιαναν κρίσεις και δεν έβλεπα μπροστά μου. Ο καθένας στη θέση μου το ίδιο μπορεί να έκανε».
Το κλίμα αντιστρέφεται πλήρως. Όπως αναφέρει η Μηχανή του Χρόνου, η κοινή γνώμη όχι μόνο χαρακτηρίζει τον Δουρή «ανθρωπόμορφο τέρας» και «κτήνος», αλλά απαιτεί την παραδειγματική τιμωρία του.

Λίγες μέρες μετά την κηδεία του Νίκου, ο πατέρας του αρνείται όσα είπε στην πρώτη κατάθεση και δηλώνει αθώος. «Αν το έκανα εγώ να τιμωρηθώ», μονολογούσε ενώ στη συνέχεια απευθυνόμενος στη σύζυγό του, είπε: «Θα είσαι ελεύθερη να ζήσεις τη ζωή σου, όπως εσύ το ζήτησες μαζί με τον εραστή σου, με τον οποίο σκοτώσατε το Νίκο». Παρά τις νέες δηλώσεις του όμως, ο Δουρής κρίνεται προφυλακιστέος μετά από κοινή απόφαση εισαγγελέα και ανακριτή.

Τα ψυχολογικά προβλήματα και το «σύνδρομο της Κύπρου»

Ο Μανώλης Δουρής αντιμετώπιζε έντονα ψυχολογικά προβλήματα. Το 1974 είχε πολεμήσει στην Κύπρο, κάτι που επηρέασε τον ψυχισμό του, καθώς είδε πολλές σφαγές. Το σοκ γι αυτόν ήταν μεγάλο, έπαθε αμόκ και νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο. Οι γιατροί αποφάνθηκαν ότι έπασχε από το «σύνδρομο της Κύπρου». Τα προβλήματά του επιδεινώθηκαν και όπως αργότερα υποστήριξε έπασχε από μια ασθένεια που του προκαλούσε κρίσεις και του θόλωνε το μυαλό. Μάλιστα, όπως είχε παραδεχθεί, έπαιρνε πολλά ηρεμιστικά φάρμακα.

Η δίκη και οι αμφιβολίες

Όπως ήταν λογικό, η δίκη του Μανώλη Δουρή μονοπώλησε το ενδιαφέρον της σοκαρισμένης κοινής γνώμης. Κανένας δικηγόρος δεν επιθυμούσε να τον υπερασπιστεί και το κράτος διόρισε αυτεπάγγελτα τον Βασίλη Καρύδη. Κατά την διάρκεια της δίκης, ο συνήγορος που είχε μελετήσει την υπόθεση, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Δουρής ήταν αθώος. Και μάλιστα, παρουσίασε στοιχεία. Στο άψυχο σώμα του μικρού Νίκου είχαν βρεθεί τρίχες γεννητικών οργάνων που δεν ανήκαν στον Μανώλη Δουρή.

«Από την έκθεση πραγματογνωμοσύνης των εγκληματολογικών εργαστηρίων μπορεί να τεθεί εν αμφιβόλω η ταυτότητα του δολοφόνου του παιδιού. Μπορεί άλλος να είναι ο βιαστής κι άλλος ο δολοφόνος», ήταν η εκτίμηση του καθηγητή Εγκληματολογίας Γιάννη Πανούση, μετέπειτα υπουργού Δημοσίας Τάξεως. Παρά τα νέα στοιχεία, ο Μανώλης Δουρής στις 23 Νοεμβρίου 1994 κρίνεται ένοχος και καταδικάζεται σε ισόβια κάθειρξη για ανθρωποκτονία από πρόθεση με ενδεχόμενο δόλο σε ήρεμη ψυχική κατάσταση, σε ποινή φυλάκισης 1 έτους για ασέλγεια και σε κάθειρξη 20 ετών για βιασμό.

Η μεταφορά στις φυλακές και ο άγραφος νόμος

Η απόφαση του δικαστηρίου γίνεται δεκτή με ικανοποίηση, παράλληλα όμως, προκαλεί τις αντιδράσεις των κρατουμένων των φυλακών της Τρίπολης όπου θα μεταφερόταν. Μάλιστα, απειλούν με εξέγερση αν μεταφερόταν εκεί ο παιδοκτόνος της Ερμιόνης. Έτσι αποφασίζεται να μεταφερθεί σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στις φυλακές υψίστης ασφαλείας της Κέρκυρας.
Κατά τη μεταγωγή του, ο Δουρής ξυλοκοπήθηκε από τους υπόλοιπους κρατούμενους.

Όταν κατέβηκε από την κλούβα το πρόσωπο του ήταν αλλοιωμένο. Στη διαδρομή κακοποιήθηκε, βιάστηκε και ξυλοκοπήθηκε από τους βαρυποινίτες που τήρησαν τον άγραφο νόμο της φυλακής, σύμφωνα με τον οποίο οι παιδοκτόνοι δεν συγχωρούνται.

Η κακοποίηση του συνεχίστηκε και μέσα στη φυλακή. Το κλίμα ήταν τόσο αρνητικό που οι αρχές αναγκάζονταν να τον μετακινούν συνέχεια.

Μέσα σε δύο χρόνια ο Δουρής άλλαξε τέσσερα διαφορετικά σωφρονιστικά ιδρύματα.

Η αυτοκτονία στις φυλακές Τρίπολης

Σαν σήμερα στις 24 Φεβρουαρίου του 1996 σχεδόν δύο χρόνια μετά τη δολοφονία του γιού του, ο Μανώλης Δουρής έδωσε τέλος στη ζωή του μέσα στο κελί στις φυλακές της Τρίπολης.
Οι φύλακες τον βρήκαν κρεμασμένο με το καλώδιο της τηλεόρασης. Τα σενάρια για την «υπόθεση Δουρή» άρχισαν να φουντώνουν ξανά. Τα ερωτήματα ήταν πολλά.

Αυτοκτόνησε από τις τύψεις; Δεν άντεξε το λιντσάρισμα των συγκρατουμένων του; ή μήπως δεν άντεξε την τιμωρία για ένα έγκλημα που δεν διέπραξε;

Μήπως τελικά ήταν αθώος;

Υπήρξε μία σειρά σοβαρών στοιχείων που είδαν το φως της δημοσιότητας κατά την διάρκεια της δίκης του Δουρή τα οποία δεν λήφθηκαν καν υπόψη από το δικαστήριο και δημιουργούν έντονα ερωτηματικά για την ορθότητα της διαδικασίας, και την παραβίαση των στοιχειωδών δικαιωμάτων του κατηγορουμένου. Προς το ενδεχόμενο της αθωότητας του Δουρή συνηγορούσαν τα ευρήματα της ιατροδικαστικής εξέτασης.
Ο Ιατροδικαστής Φίλιππος Κουτσάφτης επιβεβαίωσε ότι υπήρξε γενετικό υλικό του πατέρα στο σώμα του 7χρονου αγοριού «Το παιδί είχε ασφυκτικό θάνατο, με απόφραξη των έξω αναπνευστικών στομίων μετά εκτεταμένων κακώσεων του πρωκτού. Εντύπωση μου έκανε ακόμα, ότι το είχε τρυπήσει στην οπίσθια επιφάνεια του σώματος, προς τη νεφρική χώρα με ένα πιρούνι. Ο ίδιος υποστήριξε ότι το έκανε για να δει αν ζούσε, όμως ήταν ήδη νεκρό. Εγώ πιστεύω ότι έπιασε το παιδί από το στόμα, για να μην φωνάζει και κατά λάθος του έκλεισε και τη μύτη και έτσι πέθανε».

 

Ενδιαφέροντα τα όσα είχε πει ο δικηγόρος του

Αξιοσημείωτα είναι και όσα ανέφερε τότε ο συνήγορος υπεράσπισης, κ. Βασίλης Καρύδης, εκφράζοντας την πεποίθηση του ότι ο Μανώλης Δουρής, ήταν αθώος.
«Τον θεωρούσα αθώο μέσα από την ίδια τη διαδικασία. Εκτός από την ύπαρξη της ομολογίας, όλη η υπόλοιπη τεκμηρίωση της δίκης ήταν εντελώς αντιφατική. Δηλαδή οι χρόνοι, οι τρόποι του εγκλήματος, όσα κατέθεσαν οι μάρτυρες και όσα παρουσίαζαν οι εμπειρογνώμονες δεν συγχρονίζονταν με όσα έλεγε ο Δουρής».

Ταυτόχρονα ο κ. Καρύδης επισημαίνει ότι έπαιξαν ρόλο πολλοί παράγοντες, οι οποίοι συνέβαλαν στη δημιουργία κενών στην υπόθεση. «Αρχικά δεν υπήρξε μακροσκοπική εξέταση του γεννητικού οργάνου, διαδικασία που διεξάγεται κλασσικά σε σεξουαλικά εγκλήματα. Υπήρχαν πληροφορίες ότι στο σώμα του παιδιού βρέθηκαν εκδορές, ερεθισμοί, αλλά η συγκεκριμένη εξέταση δεν συμπεριλήφθηκε στη δικογραφία. Η αιτιολογία του ιατροδικαστή ήταν ότι η εξέταση δεν έγινε «από αμέλεια», δικαιολογία που δεν με έπεισε». Όπως είπε, ζήτησε να διενεργηθεί εξέταση DNA, εφόσον η τριχολογική εξέταση, ήταν αρκετά αμφιλεγόμενη. Η αίτησή του παρ΄ όλα αυτά απορρίφθηκε, γιατί υπήρχε μια έντονη επιφυλακτικότητα του δικαστηρίου, ενόψει της ομολογίας και της διάστασης που είχε πάρει το γεγονός. Δεν έγινε ούτε ψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη που είχε ζητήσει η υπεράσπιση του κατηγορούμενου.

«Μπορεί άλλος να είναι ο βιαστής κι άλλος ο δολοφόνος»

Ο καθηγητής Εγκληματολογίας, Γιάννης Πανούσης, δήλωσε εκείνες τις μέρες στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» ότι «Από την έκθεση πραγματογνωμοσύνης των εγκληματολογικών εργαστηρίων μπορεί να τεθεί εν αμφιβόλω η ταυτότητα του δολοφόνου του παιδιού. Μπορεί άλλος να είναι ο βιαστής κι άλλος ο δολοφόνος». Πράγματι, σχετικό πόρισμα των εργαστηρίων αναφέρει ότι στα ρούχα του παιδιού βρέθηκαν τρίχες γεννητικών οργάνων που δεν ανήκουν στον Μανώλη Δουρή».
«Στο δικαστήριο μπορεί να μην εμφανίστηκε όλη αλήθεια, είναι πιθανόν να μην πιέστηκαν αρκετά οι μάρτυρες ή οι εμπλεκόμενοι στην υπόθεση και να μην αποδείχθηκε κάτι. Φάνηκε πως έπαιξε όλη η οικογένεια κάποιο ρόλο. Μπορεί να μην ήταν ένας ο δράστης όλης της κατάστασης και της τελικής έκβασης. Είχα την αίσθηση ότι όλη η οικογένεια είχε επιμεριστεί ρόλους. Ο Δουρής προφανώς είχε λόγο να αναλάβει την ευθύνη και στην συνέχεια να προσπαθεί να διαφύγει από τις συνέπειες μιας τέτοιας ομολογίας. Πιθανότατα υπήρξε μια μορφή κάλυψης, είτε μιας περίπτωσης ενδοοικογενειακής βίας από ένα άλλο μέλος της οικογένειας, είτε από κάποιον τρίτο».

«Του φόρτωσαν το βιασμό και τη δολοφονία»

Η Γεωργία Δουρή, σε συνέντευξή της το 2007  δήλωσε ότι γνωρίζει ποιοι είναι οι ένοχοι, καθώς υπήρξαν κι άλλα περιστατικά επιθέσεων σε ανηλίκους στην περιοχή.
Σύμφωνα με τα λεγόμενα της, πρόκειται για άτομα με μεγάλη δύναμη και για το λόγο αυτό δεν έχουν γίνει κινήσεις εναντίον τους. Για εκείνη, ο σύζυγός της ήταν το «τέλειο θύμα» επειδή ήταν φτωχός και αμόρφωτος και δεν είχε τη δυνατότητα να υπερασπιστεί τον εαυτό του.

«Ο Μανώλης για μένα και για τα παιδιά μου είναι αθώος. Δύο αθώες ψυχές βρίσκονται στο χώμα και οι ένοχοι κυκλοφορούν ελεύθεροι. Ο άνδρας μου οδηγήθηκε στη φυλακή, όπου τον “αυτοκτόνησαν”, καθώς η υπόθεση έπρεπε να κλείσει. Ο Μανώλης ήταν το τέλειο θύμα που μπορούσε να παρουσιαστεί σαν δολοφόνος. Ήταν φτωχός, μεροκαματιάρης και αγράμματος».

«Εκείνη την ημέρα ο άνδρας μου βρισκόταν στο σπίτι. Ο Νικολάκης βγήκε να παίξει και χάθηκε. Έπειτα από ώρες τον βρήκαμε σε αυτή την κατάσταση. Η αστυνομία έψαξε, βρήκε τους ενόχους, αλλά επειδή ήταν άνθρωποι ευυπόληπτοι και δεν μπορούσαν να τους ακουμπήσουν, φοβούμενοι ένα μεγάλο σκάνδαλο, τα έριξαν στον άνδρα μου».

Στο τέλος της συνέντευξης αναφέρθηκε σε ένα άτομο, ιδιωτικό ερευνητή που ερευνούσε την υπόθεση και είχε ανακαλύψει στοιχεία που θα αποδείκνυαν την αθωότητα του Δουρή, όμως βρέθηκε νεκρός το 2005 μέσα στο σπίτι του στην Αθήνα. Οι Αρχές ανακοίνωσαν ότι οι δράστες είχαν ως κίνητρο τη ληστεία, εκείνη όμως το αμφισβητεί, δηλώνοντας χαρακτηριστικά: «όποιος κουνηθεί εδώ, τελειώνει».

Την ίδια άποψη συμμερίζεται και ο γιος του Μανώλη Δουρή, , Δημήτρης, σε μία συνέντευξη που παραχώρησε στο κανάλι «Ε», στις 8/10/2016 εκφράζοντας ανοιχτά την πεποίθηση του πως ο πατέρας του δεν ήταν υπεύθυνος για το φρικτό έγκλημα. «Φόρτωσαν το βιασμό και τη δολοφονία στον πατέρα μου», είπε και φωτογράφισε έναν συγχωριανό του, ο οποίος βρισκόταν τότε εν ζωή, ως δράστη.

Το μόνο που του καταλογίζει είναι ότι δέχτηκε να συμβιβαστεί, παίρνοντας χρήματα από τον άνθρωπο που είχε παρενοχλήσει τον ίδιο, δύο χρόνια πριν τη δολοφονία του Νίκου.

«Άλλος άνθρωπος από το χωριό που είχε ασελγήσει σε πάρα πολλά παιδάκια. Αλλά εκείνος είχε χρήματα και τον κάλυπταν… Εκείνη την ημέρα ήμουν μαζί με τον πατέρα μου στη δουλειά από το πρωί. Γυρίσαμε και μας είπαν πως είχε χαθεί το παιδί». Ο πατέρας μου είναι στο χώμα και ο ένοχος κυκλοφορεί ελεύθερος», είπε.

Σε αντίθεση με ένα από τα αδέρφια του, αρνείται να αλλάξει το επίθετο του για να απαλλαγεί από το στίγμα που κουβαλά η οικογένεια και φωνάζει ότι ο πατέρας του δεν ήταν βιαστής και φονιάς. Τονίζει, μάλιστα, πως αν αποκτήσει ποτέ γιο, θα του δώσει το όνομα του πατέρα του, «Μανώλης. Μανώλης Δουρής».

Μήπως ο πραγματικός δολοφόνος κυκλοφορεί ακόμα ελεύθερος;

Κανείς μετά την «αυτοκτονία» του δεν ενδιαφέρθηκε να ανοίξει ξανά το φάκελο της υπόθεσης για να ερευνηθεί αν η υπόθεση Δουρή ενδέχεται να είναι η μεγαλύτερη υπόθεση δικαστικής πλάνης στην ιστορία της ελληνικής εγκληματολογίας.

Τελικά μήπως η απαίτηση να «κλείσει γρήγορα η υπόθεση» και να τιμωρηθεί ο Δουρής λειτούργησε ανασταλτικά στο να έρθουν στο φως όλες οι σκοτεινές πλευρές μίας υπόθεσης με πολυσύνθετες διαστάσεις και προεκτάσεις; Μήπως ο πραγματικός δολοφόνος του μικρού Νικολάκη συνεχίζει να περπατά ανενόχλητος στα γραφικά δρομάκια της Ερμιόνης;