Σαρωτικές αλλαγές για συνταξιούχους σε περικοπές, ενοποιήσεις και αυξήσεις στα όρια ηλικίας

Μεγάλες αλλαγές για ασφαλισμένους και συνταξιούχους έρχονται με τη μεγάλη μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού το Νοέμβριο.

Το τελικό προσχέδιο του πορίσματος της Επιτροπής Σοφών, που αποκαλύπτει σήμερα το «Έθνος», ενσωματώνει προτάσεις για ενιαίο τρόπο υπολογισμού σύνταξης παλαιών και νέων ασφαλισμένων στη βάση του νόμου Σιούφα του 1992, επανυπολογισμό από την αρχή των συντάξεων που έχουν ήδη εκδοθεί με αναφορές σε αυτόν τον ενιαίο τρόπο, συγχώνευση όλων των Ταμείων σε έναν ή το πολύ τρεις φορείς και εντελώς νέο σύστημα με «ατομικές μερίδες» και υπολογισμό σύνταξης με βάση το προσδόκιμο ζωής για τις νέες γενιές.

Σύμφωνα με το Έθνος, εκτός από το κυρίαρχο σενάριο, στο τελικό σχέδιο αναμένεται να καταγράφονται και οι διαφορετικές απόψεις, τις οποίες έχουν διατυπώσει μέλη της 12μελούς Επιτροπής Σοφών.

Η παράδοση του εν λόγω πορίσματος αναμένεται να γίνει μέσα στις επόμενες ώρες.

Περικοπές έως 18%
Το πόρισμα της επιτροπής Σοφών αφορά αλλαγές που θα επηρεάσουν κυρίως τους νέους ασφαλισμένους, ωστόσο, μειώσεις στις συντάξεις έρχονται και άμεσα, με στόχο να καλυφθεί η μνημονιακή υποχρέωση για επιπλέον εξοικονόμηση μέσα στο 2016 1,8 δισ ευρώ. Για το λόγο αυτό  μπαίνει μαχαίρι από 11% στις συντάξεις πάνω από 1000 έως και 18% στις υψηλότερες συντάξεις πάνω από 2000 ευρώ. Οι μειώσεις θα είναι κλιμακωτές και θα μεγαλώνουν όσο μεγαλώνει και το ποσό της σύνταξης που παίρνουν αυτή τη στιγμή οι συνταξιούχοι. Το σίγουρο είναι ότι τα επόμενα χρόνια δε θα υπάρχουν συντάξεις πάνω από 1000 ευρώ,με κρατική χρηματοδότηση…
Όσον αφορά στο νέο ασφαλιστικό που θα εισηγηθεί η επιτροπή σοφών, το οποίο θα μετατρέπει το σύστημα από αναδιανεμητικό σε κεφαλοποιητικό για όσους πρωτοασφαλιστούν από την 1/1/2016, θα φέρνει τέσσερις βασικές αλλαγές:  

Ενοποίηση Ταμείων
Η επιτροπή αναμένεται να προτείνει την ενοποίηση όλων των Ταμείων σε ένα, δηλαδή στο ΙΚΑ, χωρίς να αποκλείεται, όμως, η δημιουργία ενός ξεχωριστού ταμείου επαγγελματιών. Επίσης, βέβαιο πρέπει να θεωρείται από το υπερ-Ταμείο αυτό θα εξαιρούνται οι αγρότες.

Τρόπος υπολογισμού των συντάξεων
Στο πόρισμα των Σοφών θα προτείνεται η θέσπιση ενός ενιαίου συστήματος συντάξεων για τις επόμενες γενιές με ενιαίους κανόνες και εισφορές καθώς απ’ το νέο Ταμείο θα δίδονται όλες οι συντάξεις κύριες, επικουρικές και το εφάπαξ. Η δομή της νέας σύνταξης θα βασίζεται στις εισφορές του ασφαλισμένου συν τη βασική σύνταξη που θα χορηγείται στα 67, πιθανόν με εισοδηματικά κριτήρια.

Η επικουρική σύνταξη θα ενσωματωθεί στην κύρια με στόχο να εξαερωθεί σε λίγα χρόνια καθώς καταργείται η χρηματοδότηση των επικουρικών ταμείων από το ΑΚΑΓΕ.  Το ενιαίο επικουρικό ταμείο  δε φαίνεται να αποφύγει  άμεσα   μεσοσταθμικές μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις 5%, ενώ αν συνεχιστεί θα οδηγήσει σε λίγα χρόνια στην κατάργησή του και την ενσωμάτωση του στο ΙΚΑ.

Το νέο ποσοστό αναπλήρωσης της σύνταξης θα οδηγήσει σε εξόντωση τη μελλοντική γενιά συνταξιούχων αφού δεν θα υπερβαίνει το 55% ( κύρια και επικουρική) από 70% που είναι σήμερα.

Ταυτόχρονα με τον ενιαίο τρόπο υπολογισμού χάνουν χρήματα οι λεγόμενοι παλαιοί συνταξιούχοι καθώς αλλάζει πλήρως ο τρόπος υπολογισμού και θα έχουν τους ίδιους όρους με εκείνους που ασφαλίστηκαν μετά το 1993.

Θα υπάρξει ομογενοποίηση των εισφορών απ’ τις οποίες θα προκύπτουν και τα νέα ποσά των κύριων και των επικουρικών συντάξεων, αλλά και τα ποσά των εφάπαξ επιδομάτων.

Όρια ηλικίας
Το ασφαλιστικό που θα εισηγηθεί η επιτροπή σοφών δεν θα αφήνει παράθυρα για συνταξιοδότηση πριν τα γενικά όρια ηλικίας.
Παράλληλα, θα θεσπιστούν ενιαίοι και πλήρως ανταποδοτικοί κανόνες εισφορών και παροχών για όλα τα ταμεία που θα εξισώνουν προς τα κάτω τις παροχές στα πρότυπα του ΙΚΑ.

Υπολογισμός σύνταξης με βάση το προσδόκιμο ζωής
Η τέταρτη αλλαγή αφορά στον υπολογισμό των ποσών των συντάξεων με βάση το προσδόκιμο όριο ζωής. Εκτός από την εθνική σύνταξη ο ασφαλισμένος θα δικαιούται και την ανταποδοτική η οποία θα καθορίζεται από τις εισφορές στο σύνολο του ασφαλιστικού του βίου. Ωστόσο, το ποσό που θα παίρνει για τη σύνταξη αυτή θα υπολογίζεται με βάση το προσδόκιμο όριο ζωής.

Για ποιους θα εφαρμοστεί το νέο σύστημα
Το νέο σύστημα, η επιτροπή σοφών θα εισηγηθεί, να μην εφαρμοστεί στους παλαιότερους ασφαλισμένους, για τεχνικούς λόγους. Θεωρητικά θα ισχύσει μια μεγάλη μεταβατική περίοδος, έτσι ώστε το νέο σύστημα να γίνει… ένα με το v.3863 ο οποίος θα εφαρμοστεί για τους παλαιότερους, με αλλαγές και αυτός, ως προς το χειρότερο (το πρώτο τμήμα σύνταξης έως 31.12.2010 υπολογίζεται με τον ισχύοντα τρόπο ενώ το δεύτερο τμήμα από το 2011 και μέχρι την ημερομηνία εξόδου υπολογίζεται με μικρότερους συντελεστές και με βάση τις εισφορές όλου του ασφαλιστικού βίου). Στόχος είναι οι μειώσεις έως 20% που επέφερε ο ν.3863 στις συντάξεις ιδιωτικού αλλά και δημοσίου τομέα, μετά το 2023 να έρθουν νωρίτερα προκειμένου να «ανασάνει» το σύστημα.

Υπηρεσιακοί παράγοντες έχουν εισηγηθεί το νέο μοντέλο να ισχύσει για τους ασφαλισμένους μετά το 2002 που υπάρχει πλήρες μηχανογραφημένο σύστημα και θα μπορούν ευκολότερα οι εισφορές να τοποθετηθούν σε ατομικές μερίδες